Pandemi Tarihi, COVID-19 Pandemisi, Küresel ve Ulusal Mücadele Süreçleri
Çin’de Aralık 2019’da ortaya çıkan COVID-19 hastalığının küresel olarak hızla yayılmasıyla birlikte, morbidite ve mortalite açısından dünya tarihinin en yıkıcı pandemilerinden biri olan COVID-19 pandemisi kayıtlara geçmiştir. Geçmiş pandemilerle kıyaslandığında, günümüzde teknolojinin gelişmişlik düzeyinde kaydedilen ilerlemeler ve benzer nitelikteki geçmiş pandemilerden elde edilen deneyimler ile tanı ve tedaviye yönelik girişimlerde artış sağlansa da, gelişmişlik durumu farketmeksizin tüm sağlık sistemleri pandeminin olumsuz etkileriyle karşı karşıya kalmıştır. Bu olumsuz etkilerin yol açtığı yıkıcılığın önlenebilmesi veya hafifletilebilmesi için hükûmetler çeşitli ilaç ve ilaç dışı müdahale stratejileri belirlemiş ve bu stratejiler çerçevesinde çeşitli kararları uygulamıştır. COVID-19 ile mücadeleye yönelik gerçekleştirilen tüm bu çabalar sağlık sistemlerinin mevcut kaynaklarını etkin şekilde kullanabilmesini ve bunun bir sonucu olarak pandeminin morbidite ve mortalite etkisinin minimize edilmesini sağlamayı amaçlamıştır. Bu kitapta; pandemi tarihinde COVID-19 pandemisinin yerinin belirtilmesi, pandeminin başlangıcından itibaren tanı ve tedaviye yönelik girişimlerin değerlendirilmesi, pandeminin küresel, bölgesel ve ulusal düzeyde epidemiyolojik değerlendirmelerinin yapılması, sağlık sistemlerinin mücadele süreçlerinde kullandığı ilaç ve ilaç dışı müdahaleleri kapsayan stratejilerin değerlendirilmesi, karşılaştırmalı analizlere dayalı olarak mücadele süreçlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi ve gelecek pandemilerle etkin şekilde mücadele edebilmek için politik düzeyde çıkarımların yapılması gibi konu başlıklarına yer verilecektir. COVID-19 pandemisinin geniş bir perspektifle ele alındığı bu kitap “COVID-19 ile Mücadelede Ülkelerin Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ve Makine Öğrenmesi ile Değerlendirilmesi” başlıklı doktora tezi esas alınarak hazırlanmıştır. Kitabın sağlık çalışanları, araştırmacılar, karar vericiler ve politika belirleyiciler için faydalı bir kaynak olacağını umuyorum.
Cumhuriyetimizin 100. yılında milletimizin kadim bilgeliğinden ilhamla yazılan bu kitabın, bilimle dolu müreffeh yarınlara ulaşma temennisinin müşahhas bir eseri olmasını dilerim.
Dr. Faruk YILMAZ