Ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeyleri ile yaşlı nüfusunun psikososyal durumu ve bakım hizmetleri arasında anlamlı bir ilişki vardır. Üretici konumdan kopan yaşlıların, pasif yaşama geçişle birlikte yalnızlık duygusunu yoğun bir şekilde yaşadığı bilinmektedir. Bu hassas dönemde psikososyal değişimlere bağlı olarak yaşlıların tüketici davranışlarında meydana gelen değişimlerin araştırılmasında yarar vardır. Geçmişte yaşadıkları ekonomik yoksunluğa bağlı olarak ülkemizdeki yaşlıların para harcamaktan korktukları, geleceklerini güvende tutmak amacıyla da sürekli mal ve para biriktirdikleri bilinen bir gerçektir. Ekonomik ve sosyal yoksunluğa bağlı olarak gençliklerinde yapamadıkları bazı faaliyetleri, özlemini çekip de yaşayamadıkları güzel duyguları yaşlılık döneminde telafi etmenin hazırlığı içerisinde olmaları olumlu bir davranıştır. Toplumda yaşlı kesime verilen değere bağlı olarak, sosyal devletin koruyuculuk anlamında yaşlılara yönelik yapmış olduğu sosyal hizmet çalışmaları ve geliştirilen yeni politikalar yaşlıların kendilerini güvende hissetmeleri açısından çok önemlidir. Ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmelerin baş döndürücü hızla geliştiği ve değiştiği yeni düzende yaşlıların tüketim davranışlarında ciddi anlamda değişimlerin olduğu gözlemlenmiştir. Yaşlılık ve tüketici davranışları alanında yapılmış akademik çalışmaların sınırlı olması sebebiyle yapacağımız bilimsel çalışmamızın bu alanda araştırma ve inceleme yapacak akademisyenlere ve öğrencilere kaynak teşkil edeceği kanaatindeyiz. Ayrıca sosyal bilimlerin üyesi olan sosyal hizmetler ve pazarlama biliminin sentezi açısından da multidisipliner bir çalışma olma özelliği taşımaktadır.

Uzun yıllarımı huzurevlerinde sosyal hizmet uzmanı, müdür ve il sosyal hizmetler müdürü olarak geçirirken kafamda yaşlıların aşırı para biriktirme, harcamalardaki kısıtlılığı, tüketici davranışları konusundaki merakım ve sorularım İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’da pazarlama hocası olarak çalışan kızım Güzide Öncü Pektaş’ın bu alanda yapmış olduğu çalışma ile kesişerek Yaşlılar da Para Harcar! isimli kitabımızı kaleme almaya karar verdik. Bu uygulamalı kitap çalışmamıza bir dönem öğrencim olan sosyal hizmet uzmanı Özlem Salman da katılarak destek sağladı. Yaşlılık alanında yayınlanmış literatür taramalarında, bu alanda yazılmış kitapların incelenmesinde, çeşitli nitel-nicel araştırma çalışmalarında Özlem Salman’ın üstün gayretleri oldu.

Multidisipliner bir yaklaşımla yoğun emek harcayarak kaleme aldığımız kitapta, İÜC’de öğretim üyesi olan kızım Doç. Dr. Güzide Öncü Eroğlu Pektaş’la ve öğrencim Özlem Salman’la birlikte adlarımızın olmasından duyduğum memnuniyet bana ayrı bir gurur vermektedir. Umarım bu çalışmamız genç kuşaklar için de iyi bir örnek teşkil eder.

Toplumların en kıymetlisi olan yaşlı analarımız ve babalarımızdan oluşan bu grup hem devlet kurumları hem de işletme ve markalar için göz bebeği olmalıdır. Unutmamalıyız ki; Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi “Bir milletin yaşlı vatandaşlarına ve emeklilerine karşı tutumu; o milletin yaşama kudretinin en önemli kıstasıdır” sözünü benimseyerek onları sadece bayramlarda değil; hayatın içine alarak son nefeslerine kadar huzurlu ve rahat yaşamalarını sağlamalıyız.

Son olarak Yaşlılar da Para Harcar! kitabımızın, İÜC-Cerrahpaşa ‘Cumhuriyetin 100. Yılına 100 Kitap’ projesi kapsamında yayınlanması ayrı bir gurur ve onur kaynağıdır. Ayrıca araştırmamızda anket çalışması için katkıda bulunan tüm yaşlı katılımcılarımıza da sonsuz teşekkürler…

Kahraman EROĞLU